Erfinrichting woonboerderij Gorssel

PROJECT

Erfinrichting woonboerderij Gorssel

Opdrachtgever

Erf eigenaar

Doel

Creëren van een fijne leefomgeving

Locatie

Gorssel, Gelderland

Looptijd

2020-2021

Erf Gorssel, Gelderland

Erfinrichting woonboerderij Gorssel

Bij deze prachtige historische boerderij uit 1843 gelegen naast de uiterwaarden van de IJssel in Gorssel hebben wij een nieuw ontwerp voor de buitenruimte mogen maken en vervolgens gerealiseerd.

 

Bij dit ontwerp staat het herstellen en versterken van karakteristieke elementen van het voormalige agrarische erf centraal. Vroeger was de boerderij met het erf een zelfvoorzienend geheel dat de bewoners alles bood om te kunnen leven. Bij armoede waren er alleen elementen van nut op het erf, de erfbeplanting moest groente en fruit of brandhout opbrengen voor het hele gezin. Waar wat geld was, stonden ook wat sierplanten tussen de groenten in de moestuin.

Van oudsher zat er een verschil in het voor- en achterhuis, en ook in het voor- en achtererf. Zowel qua indeling als functie en detailniveau. Op het vaak wat subtielere voorerf lagen de moestuin siertuin, boomgaard en weide voor het kleinvee. Vaak stonden voor het huis een paar leilindes als zonwering. Rondom de boomgaard en moestuin stonden veelal meidoorns en andere doornachtigen die de oogst beschermde en ervoor zorgde dat wilde dieren er niet in kwamen. Het achtererf was vaak functioneler en kende een éénvoudige en somberdere indeling. Hier stonden de stallen en schuren, lagen de weilanden met drinkpoel voor het vee, de akkers voor diverse gewassen en diverse houtige beplantingen zoals houtsingels en hakhoutbosjes die diende als windkering en voorzag in hout voor gereedschap en de houtkachel. Vaak stond midden op het erf een beeldbepalende erfboom met een diepe penwortel die als bliksemafleider diende en zorgde voor schaduw.

Bij het ontwerp van de nieuwe buitenruimte is zoveel mogelijk rekening gehouden met deze karakteristieke eigenschappen. Door de functieverandering van agrarisch naar wonen zijn er ook nieuwe ontwerplijnen en elementen toegevoegd om meer belevingswaarde en biodiversiteit te creëren maar altijd met een knipoog naar de karakteristieke indeling en sfeer van vroeger.

In de loop van de jaren zijn veel praktische aanpassingen en toevoegingen aan het erf gedaan die niet altijd even interessant zijn voor het oog. Allereerst zijn dan ook de minder mooie elementen zoals bijvoorbeeld verhardingen van stoeptegels en grind verwijderd en opgeruimd. Ook hebben we achterstallig onderhoud uitgevoerd aan o.a. de hagen rondom het erf waardoor er weer uitzicht is ontstaan over de achtergelegen agrarische gronden en uiterwaarden. Vervolglens konden we beginnen met de nieuwe inrichting en hebben we het ontwerp tot leven gebracht.

Allereerst is het nodige grondwerk uitgevoerd en zijn paden van oude gebakken waaltjes aangelegd en nieuwe grindsroken rondom de woning die spatwater tegen de woning aan beperken. Het nieuwe terras aan de zijkant van de woning bestaat uit een waterdoorlatende verharding met dakplatanen welke veel schaduw bieden.

Er zijn robuuste beplantingen aangebracht zoals leilindes voor het voorhuis. Hierbij zijn de gesteltaken niet in strakke rechte takken op gelijke hoogte geleid maar vormen ze op natuurlijke wijze een scherm zoals dat vroeger ook gebeurde. Door de zijtakken wel jaarlijks tot tweejaarlijks af te knippen blijft een schermvorige boom behouden.

Ook zijn er nieuwe kronkelende paden van halfverharding aangelegd aan de zijkanten en voorzijde van de woning met veel ruimte voor sierlijke beplanting. De opsluiting is gemaakt met een dunne stalen rand, dit valt minder op dan bijvoorbeeld betonproducten en past daardoor goed bij de subtielere sfeer van het voorerf van vroeger. De beplanting op het voorerf bestaat uit diverse soorten beplanting die een weelderig geheel vormen.

Het achtererf, bestaande uit een verharding van gebakken waaltjes met een mooie bestaande walnoot in het gras, is zoveel mogelijk in ere gelaten. Hier en daar zijn verzakkingen in het straatwerk gerepareerd, heeft een rommelhoekje plaats gemaakt voor een bosje van rododendrons en zijn nieuwe borders aangelegd om het geheel toch wat meer aan te kleden. De beplanting in de borders op het achtererf is echter wel minder uitbundig dan het voorerf om hier een eenvoudigere sfeer te creëren die past bij een karakteristieke indeling van het achtererf. De beplanting bestaat hier voornamelijk uit rododendrons, boeren hortensia’s en enkele bodembedekkers. Daarnaast is een beregeningsinstallatie aangelegd, wel zo fijn in de droge zomers!

Een leuk feitje bij deze plek is dat ook in de detaillering van de woning verschil is aangebracht in het voorhuis en achterhuis: zo zijn de voegen in het voorhuis gemaakt van sierlijke knipvoegen en de voegen van het achterhuis gewoon vlak.

Vragen over dit project?

Neem contact op met onze projectleider Guus Kolkman
Telefoon: 06 19 30 67 55